Strona główna
 
Wycinanka Żydowska   -   05/10/2004

W Dziale dla Dorosłych prezentowana jest wystawa "Wycinanka żydowska" pani Anny Małeckiej - Beiersdorf, która mieszka i tworzy w Krakowie. Autorka prac jest zatrudniona w Pracowni Rzemiosł Artystycznych Galerii Centrum Młodzieży im. Henryka Jordana w Krakowie.

We wczesnym okresie twórczości zajmowała się głównie malarstwem olejnym i akwarelowym oraz malarstwem na szkle inspirowanym folklorem huculskim. Wycinanki wykonuje od dzieciństwa, jednak dopiero od niedawna zajmuje się tą techniką profesjonalnie. Na początku wykonywała ludową, choć stylizowaną wycinankę polską. Jej nową fascynację spowodowało przypadkowe zetknięcie się z reprodukcjami najpiękniejszych wycinanek żydowskich.

Wycinanka w papierze była u ludu żydowskiego bardzo rozpowszechniona i występowała w rozmaitej formie. Utrzymywała się najdłużej na terenie Europy Wschodniej, a przede wszystkim w Polsce. W tradycyjnej społeczności żydowskiej wycinanka pełniła głównie funkcje kultowe. Do najczęściej spotykanych i najbardziej znanych należy zaliczyć MIZRACHY, względnie SZIWITI, powiązane z obowiązkiem codziennego odmawiania modlitwy. Następnie SZEWUOLACH i ROJZALACH zdobiące domy w święta Szawuoth. Wycinankami zdobiono również szałasy budowane w okresie świąt Sukkoth oraz były one wkomponowane w chorągiewki noszone przez dzieci w czasie pochodu z okazji święta Simchat Tora. Wieszano je na ścianie względnie przechowywano w modlitewnikach, wówczas gdy umieszczano na nich imiona, nazwiska, daty narodzin i śmierci najbliższych.

Najokazalszym typem wycinanki jest mizrach ( po hebrajsku znaczy wschód), zawieszany w domach modlitwy obok ołtarza lub w mieszkaniach na wschodniej ścianie. Ma służyć jako ozdoba oraz orientacja, w którą stronę należy zwrócić się odmawiając modlitwę. Cechą charakterystyczną mizrachów są napisy. Zawierają one sentencje lub określają znaczenie mizrachu. Renesans wycinanki żydowskiej nastąpił w latach 50 - tych, 60 - tych XX wieku równocześnie w Stanach Zjednoczonych i Izraelu.

Na wystawie zaprezentowano 25 najciekawszych prac krakowskiej artystki. Można ją zwiedzać do 30 października od poniedziałku do piątku w godz. 10.00 - 18.00.


[ cofnij ] [ foto-galeria ] [ góra ]
  Copyright © MBP w D.T. 2004 Kontakt